اهميت و جايگاه انديشيدن دانستيم ايمان، كه بنيان ارزش‏هاي اخلاقي است، متوقف بر معرفت است بنابراين، انسان سعادت‏جو، بايد براي تحصيل معرفت صحيح تلاش كرده، قواي ادراكي خويش را به كار اندازد و به انديشه و تأمل پردازد.
انديشيدن يك عمل اختياري است كه براي اقدام به آن، آدمي بايد دست به انتخاب زند و با اراده خويش آن را برگزيند؛ زيرا يك فعاليت دروني و عقلاني است، نه يك انفعال و تأثر صرف از عوامل بيروني.اما براي انديشيدن، به ويژه درباره موضوع‏هاي غيبي و دور از دسترس حس، بايد از بسياري لذت‏هاي مادي چشم برگرفت و بسياري كام گيري‏ها را كنار نهاد.عادت‏ها و خلق و خوهايي كه به انجام رفتارهاي خاص، مانند شنيدن موسيقي، فرا مي‏خواند، در بسياري موارد مانع انديشيدن بوده مجالي براي آن باقي نمي‏گذارد.پس آدمي در اين مرحله بايد دست به گزينش زند و از ميان ديگر كارهايي كه اميال گوناگون به سوي آنها مي‏خواند، انديشيدن را برگزيند .اين گزينش به نوبه خود نياز به انديشه دارد: انديشه درباره فوايد بي‏پايان انديشيدن، پيامدهاي وحشتناك بي‏فكري و بي‏خيالي.توجه به آثار عظيم تأمل و انديشه درباره آينده خود و اين كه براي آينده چه بايد كرد تا سعادتمند شد، زمينه گزينش فكر كردن براي آينده و صرف نظر نمودن از لذت‏هاي مادي مزاحم را مي‏گسترد.
در اين جا نيز عقل است كه

چه دليلى بر «لزوم شناخت خداوند» وجود دارد و چه چيز انسان را به بحث درباره وجود خداوند بر مى انگيزد؟

پاسخ : متكلمان اسلامى پاسخ هايى به اين پرسش داده اند كه يادآور مى شويم:
1. لزوم جلوگيرى از زيان هاى مهم
هيچ انسان عاقلى در لزوم جلوگيرى از زيان هاى مهم ترديد نمى كند. اصل «لزوم دفع ضرر»، يكى از پايدارترين اصول زندگى بشر به شمار مى رود و تجربه قرن ها زندگى انسان، استوارى آن را تأييد مى كند. هرگاه ضرر و زيان ازاهميت ويژه اى برخوردار باشد، اصل ياد شده، قاطع تر و نمايان تر خواهد بود؛ در اين صورت، احتمال ضرر نيز كافى است تا انسان را به چاره انديشى براى پيش گيرى از آن اقدام بر انگيزد.
از سوى ديگر،