فساد؛ ناشي از ناهماهنگي با مشيّت خداست
آيه ي «لَو كَانَ فِيهِمَا آلِهَهٌ اِلاَّ اللهُ لَفَسَدَتَا» مي گويد هر جا در مجموعهي آسمان و زمين، خدايي غير از الله هدف قرار گرفته و مطرح شود، آن جا فساد پيدا خواهد شد. آيه در نظر اول استدلال بر توحيد مي آيد و معمولاً در بحث هاي اثبات خدا استفاده مي شود؛ مثلاً مي گويند چون عالَم فاسد نيست، پس اين نشان مي دهد كه تنها يك فرمان و حكم بر آن حكومت مي كند. اما وقتي در آن دقيق شويم، ميبينيم كه «فيهما» نكته هاي وسيعتري در خود دارد:
نكته اول- آيه مي گويد در ذره ذره آفرينش، خواست و مشيت خدا جاري است و اگر اين خواست در كارها رعايت نشود، بروز فساد حتمي است. در يكي از پارك هاي جنگلي، براي اين كه نسل بعضي جانوران زياد شود، پلنگ ها را جدا كردند. بعد از مدتي ديدند كه بقيه ي حيوانات تحركشان از بين رفته و بيمار شدند و تلفات زياد شد. زيرا موقعي كه پلنگ در ميان آنان بود، آن ها از وحشت از دست دادن جان، هر روز چندين دشت مي دويدند و هر كدامشان كه بيمار بود و توان دويدن نداشت، شكار پلنگ مي شد و قبل از سرايت بيماري به ديگران، از بين مي رفت و شكار مي گرديد. مأموران پارك نهايياً مجبور شدند چند پلنگ آوردند و همين باعث شد بيماري ها از بين برود. خلقت، همه از اين قبيل است و ذره اي فساد در آن نيست اما تا اختيار انسان دخالت مي كند، فساد آغاز مي شود.